ALVARO DÉ VEGA.
y Confortes.hetederps de Don Die-
go dé Prada , que lo fue d e
j; , Xope de 'rát>dádá , di -
funto<
; - <= , X
— — — K J «
= ^ - .a csA- v p. ^
¿ - s/ * > 4- ......
* o «r’ , -
&dWá BÉATRÍ2 ÜE vivero; CO-
- . m íJ'o TOdre, y^euradora de D. luán Pardo de
-ííí
: Ribadeneira¿
- i.>A> .•• ». 'y ■- ^ ■ r
T O . - S ó -B R E; ■
^ Sanf^^&triz^yy ^orr.e de Áiécds y que
. , dicho G iLobide^ahoada¿
. , ^ . . A — •
S la controucríía de las partes en cfte plei
tojfobre la calidad deftos bienes : Vtru
libera, allódíaUa fint ? vel maioratut
Jubiecía,coxno antecedente neccíTafio»
para ver íi ha lugar s ó no el remedio de
la ley de Toro» que la dicha Z)oña Beatriz propufo
cnelConfejo.
Y defpues de examinada fu pretenfion , el Confe-
jo declaro no auer jmandandbjqüe las partes pi
dan»y íigan fu juiliciajdondeíy como vieren que IcS
conuiene. * >
5JjpíiC^ del auto Dona Beatriz jíin alegar j
fentar cofa de nueuo : Y vifto en grado de reuiftá,pi-
diá el pfoceíío para ínformar,con que nos m obliga^
do a cah6í a V. S.cobcftc paj>el 5 C bien fera.b^ve,y
folo pira ríducir á la mcmonalos puntos dclajufti-
cia de d! Al váró, quíes hotofía í para qu«el auto de
vida fe confirme. .(r'f/'.it
Para lo qual fe fuponc por hecho confiante , que
- nofoi;onb^cfctítura > & fuiriacion de mayoraz-
godeños vienes. ,
I Vi,oconí^ü,<^tt‘tfidosdhsintrarmenfodtr
de Alvaro de Tahoa'da , abuelo del dicho D. Lope de
BGm de ^er;4»,porpic.i«, , -v--— --
vato'Je'tabbada el may 6r,qqt focfu pa*e.y te me-
joró en el tercio.y quíntatfeíusbienes , fin g«’«me
alguno, fefialando para la mejora e ^ oto e
lan:y afsi fe le adjudicó eñ'la paHiciort, que hizo «m
fijshetn^anoícl añoaie V
de b qoefiés pudó tócaf “eh hhO^a
fol.íi.yz^.íf 34 .
2
Gato-de VU!arS¿t»tt fant ác^o^tzj,^ conB-
ta,qtfe le|>eEieñ£eiapor hefeiiciack FrancifcQ de EÍ
cíabar>y Terda Rodríguez fu mugerjauiendt) Hrigá-,
dofobre lapáxticio de fas biencs> con los deudos deí
dicho Fráciíco dcFicobar defde el ano de 5<íi. (que
empecb el pleito el mifmoÁI varo de Taboada el me
iioí)haftá el año de 573,queJe.hizoÍa quenta,y par-
ticion,ea vktüd de ejecutoria: Y enella, por conue*^
niencia de íaiparteSife diuidieron los Cotos, y jurif-
dícioríeSíquedcxaroncldichoFráciíco de Eícobar*
y Terefa Rodríguez i dando , y adjudicando los de
l/'ilLtSanteij *^oirizj > a los hijos dei dicho Alvaro dé
'Taboada(que yá era difunto ) y los demás á los deu-
dc^del miímoFrancifcode Efeobar , íin graüamen
algnñOj como parece de la adjudicación j y diuiíioni
cohipuifada con citación de la otra parte j en el pro-
■ceí&> ,p/V^^4i^/. 3 . donde fe declaraiqiie los dichos
C^os fueron i y quedaron por bienes de los dichos
Francifeode Éícobarjy fu müger:y tambic eftá pro-
bado copiofamerite por eífa parte en fa proban^aj
^ieca 4 f.a la pgunda ^régunta^y a la quartd.
J '-Ea ‘Torr&dff^ Arcos \:X huuO » y adquirió el di-
olio Alvaro de Taboadá, portiíulo de compraj^y yé-
ita,quedellalc hizo Doña María $ármiento y Como
do teftihea don Pedro Fernández de Boan , y E^de-
chojteíiigo prefentado por la dicha Doña Beát^ en
4 iu^roban<ga,pííp45:./»//tfy-4ip^^. ad Q\iy:x
dcpoíicioBpQr etiaraprobád.a »y no contradicha: en
do'qüé es contra producentertidiaze plena prob ánca^
‘Vrlátc oñ.cnáki^^nniiC,4£te[llk^q.6z,num.:2í iy.cu
Yb¿.pLurcvremlic i & Menc-hacam de fuccejf.
-€reat J'th.^4^s^^¿num^ 7 :ídiceñtem conclufione eíTc
-cíarífsimam,& ab ómnibus receptám.
Et ex abdndanti:TanxbÍe;nríeñeprobadp don Ál -
5 Y^de YegáiConmuGhpnuítícrodeteft4^S4^7.
áhflt en tienipd dkho At\^r6^
de TaboádajantéSíy defpucs5 y íieprelos diciios biet
nes fe han tenido *7- poíreido,y heredado i como bie^
ñcs libres jíin grauañiende vinculo , ni mayorazgoj
concluy endo de vifbaíy oidasjprimcras yy fegundasj
con toda diñincion/^ í .>
Cón que tairibien le arsiíle la reglan y dífpoficion
C de derechó,que preiumé todos los bienes libres mií!
feriptura maiorácús ol%endaCiiriC¿í^^L.,
vbrBald.;^í^«9. i .fíds feudo fuer it contrjouerfia Ínter
agnat, Añton.Gabrkl lih*i*comm.opín,tiKde
feudis conchuj, 5 .Mafcardus conclufy^., verbo j Aiy*
7 diaBsnum.^.per tot\ &" ñum. p. Vbi quod proceda?,
etiamíiíit caftrurh-5 vei opidum cum iuriídictione,
Roderic.Saarez in repetitü, quoniam m priorihus ai
deciarationem le gis Regnidimitat. 1 1 ^num.A^. & infra,
8 in i. .duhio num. i . Et vbi Caítrum vel opidum con-
ceíTam; non fait a Principe ílmul cum Dignitate^Da
'Cams, veí'Gomitatus^comprobat.dil. Eud. Molina
iihdi . de primog. cap, 1 1 . num. 1 1. 17:j2
alijs. . ; ; " . -
p ¿X quibus in dubíüít» eíi,que en eáe cafo el dkho:
dt/hvAlvafbde Vega , y coníortes entran funda-ndo
dé ddrechd contra qualqui€ra,q pretende ^que fonde
nlayTorazgo eílosbkries , vt praccitaii omnes obfer*
-"iPirías éfpeeialrnci1te;paía exclüíf el juizíodeíé- ^
I d iiiii^rhr?odtreidb por la ley 45 Je Íórí? aporque pam
cílo baila fei^la dppferíóriyy negación tal, quae faciát
' renEdubiarñ 3V t in nenien s Je fuppUd, neglig^pm-
'/á??/.') liberm-
I í tem' prócídmare ñon lÍ€e$P%^X^iáiCva^c:cj^{Xfc^ cft ,que
para que el remédíp'défttf ky t€ngálogar,es preciíd,
' que áfTtes*coníle ^oñ etiidencra,qüc los bienes fon de
'mayóírazgóyvt & ipfaiegeprobatur >ibír^^í 't
fon
sjotabilircf Aircndanoi^/í^^i
^U m:>áié4fiiiictt.fsr^ cuUtntiamM^^^dTwndüi
nojr^/téoí^ÉtüsL'^ & pr® ridonc dic k;
1 2‘ Q^J^s:xmrpr^icía nd fui. eff^thim reaudr.ÁBt
hona ^fs-mmúrmmimtfk^nfare dehetdk fidfiisntia,
■^km^msdia huius l^iSj-víipoJsityCS. regida
V^bi Baiciébcdra.
^omúSii^dhi^idiuí^fiderer md.cx. quibss idsemi aa-
‘teaprkdiseEaí Paíac.'iiub; ihidem míPm2x:!dácc^s^€¡K.
^prai^bcGetrariqixcqakiifW^//;^
duhitanter , 5c rccjuicur Manencc í;-^!. 8. th.
*^Re¿ü^nufnJf.€3' z^ V: bí quod procjedac ¡ma^j^íie I vbi;; i
;cpnt¿.dttár Ínter dúos ílipsr rebuscad ék id¿ipra£ttí,
Lysl 420114'
1 3 f 'ETrqpnícquenter reíblvít ídem ÁyeDcíano ífí^idj/bf.
o45.^^<í^8\fe?7.'QLmd'^ dubiretür an resmáióratuá íit,
veLab^iquo-impug-natur. ,'prius decidendum érit an
');i ..
^ 1 i-/ ^•
i O
'fie yerémaíbrattfs.
""y on^tBrminos terminantes el íeñor Liiis de Moíí-
mde primogjih.^ auiendo : reílieitó,
que ha lugar ei remedio defta ley ín maioratu , qui ex
-•tem^ris antiquitate coiiftat ( como íe pretende en
eíle cafo)iaego fe liníira dizicnáotíd^eríímeffe dum-
modo ade&certum,^. inddbitatum fit bóna , dtj^uihjsj
Ágitur-,mmoratmfubie¿ía ejje^'vt id in dubmm reuoca-
ri nffrí‘:Dat£au Si ‘vero ifciopix) de hoc dubium Jup^ ejfe
pojfetiquodmir^termmum $ o, dierum decidí, nón ‘va-
leat-,remediü,dd.4f$ . denegdndum fr/íjíequitur d.Chri
iloph.de Viaz.de'T'erzuta i .part.cap.xj.num. 1 5 .ibizd’i
'deprímogemonondubitetur, [ ■
Perez. de Lata in Compendió 'uit£ hominis cap. zf
»^7»/5 i..Vbi quod hocremedium folum modoad-
mitcitur,vbi partes fatentur bona eíTe makiratus ,y?-
cus ^jerb\ftmgeht,nam eó cafu{mc\mx) propter m certf- 1
tudinemcM^remitútur.adaüumiudicem. .
B Adderi-'
15
US
Addencesad Molinam ^ 3 • ^LVbi irá
\ demum adtnitti remcdiam tcnutá: íti maioratü ex
'.‘temporil ánEÍqaitateÍTidü¿to iíi prius certum in-
í dubiratüm íít bona * dé ^uibusagitur > maioratui ab-
,-noxiá eííes^ fie in praxi reccpnim tcftahturr .
-íCEHGgo fienda tan incierto, y mas quedudofojqttc
.eibcAicnei £ean dé mayoiázgo (quando no fuera Id
- contrario tan GUÍdente,como refuíta de losinifrumc
xtos,y prbbaoí^as deíla parte) omníum fenténtia cortr-
^perítim eít remcdium,dd *45 .inijs locuna habere n5
.poííer; . . . .
ijt ' Id, quodaperté deducitur extex.ind.c,
rfiltamy(ide feudo fuerk controuerfia ínter dom.^
natdn vfibus feudorumNhi proptereá coñftar j quod
.vbiconccntioeftinrerfiliam híéredcm , & agnatúm
tá,tÍ\ix^\áz:^x'3eó\o\Vtrurnjit feudale , ‘vel dllódiale^
/pofieffiaapnd filiam reman ere debet , dónec deprc-
priecace diíceptetur,non alia ratione ,niíi íquiapríé-
-íumptio efi: pro filiatvc adnofaruñr,ibi gloíTa verbos
,/^íémí?Jfiernia,Bald.Alvarití&Scrib.communitcrí
■pail: alias tener d.Lud. Molina de prímogMb.^.cap.^,
ífíum.^ri núm.¿\.z.ybi qaod procedaC,non folura
in filia refpecfa fucccfsionis Patiis » fed &c in rore
reípedhifuafionis fratris, & fie in terminis decifum,
art Aíñicíkdecíf, 1 1 num.$ .& fequiturPerez de
^l^xfipr,m¿m,^z.diccns,fivic dubio , fi liquidó non
-confiat de cónftitutioncfeudi i vel maiotatus , innu-
. mcrbsTefertjGafpar Ant.Tlicíaurus qq,Forenf.¿iHAll.
I íí'í. vbirefertCepbal.Báírfat. &
1 BCapit.dicenr es idem eífe in hxrede extraneo, & íub-
.dicinmaioracibus, primogénijsboc efleexpeditú,-
ex add iritis per Burgos de Paz conpi^ per n?r. 6c per
*D. Molinam» quem refert 4 1 .
Y en nueftfos términos añade Tbefatiro d.Ttum, 5 .
illud fortítts obtinere,quando fiaemmá efiteres vltÍT
mi
.mi polTcfforissqurc Vtimt remedio, /. fim C, ^cxdtao
-íJi-vt ^dridm ro//f»ífo(como fucedio. en cfte cafo)
-^ulaln hoc agnati,noo fúnt Jcgitimi cótradiclores,
ypoft&aklm.dccugnovtehctloao.Ahdr.i/rW-
”‘f-^J}fC‘*l^.t».detepam'.^^nultJafine.,íííicnh.
m <t4jmerfil,am, quorum fententiara conimunc,&
-fine contradiaoredickGurtiuslunior AW; i.p.
r mum, 2 3 .eT conf.A^xjiam. s.in fin, X por eíTo
ídixerouIíTcmia Mdfi.intet' filian, Addition.
-k«.Q.qtjod filiaharcdc in poffefsione pofita agnati
íyendi^unt,fi probare poterunc,mariifeftando, que
ha de fer en dife rente juizio.y por via ordinaria.v t ad
siocarunt Avendaño,Lara , & omnes fupTá citati
íQ. a q^ fe añade para !a total exelufroudei-intentó
jdela dÍGlia Ek)iía Beatriz ,que no íblono lia moftra-
-do,que eftos bienes íean de mayorazgo , rndubitan-
-ter,vf neeéíTe.eratjeAry^rdí'
2-1, Pero aunque quiíb dezir,j próbar^ qiie íe han teñí
do por talcs¿d.c tiempo inmemorial i^nb lo. ha hecho#
áli fii probanca merece eftimacion ex íeqq.
a "k Lo primeroíporque íiendo requiíito de la ley. 4 1 ^
deT’orOifi^xic los íeftigos de íemejantes probancas fea
perfonas de buena fama : efta calidad no cfta proba-
ba , ni articulada.# prourneceííbcft # vt eis adhibeatur
^des,exdoa:rina Angeh inLz.'^.iáemamem.^ff. que-r
madmod. tepam. apcríántiír in terminis com^
probat late Avendaho in eod.Lfi^j. .glojf. ij[ .num. i
k.& feqáitur > atque deiendic d. Lud- MoWnsudé pri-
fn 0 gJil^.z.cap[. 6 ,nnm,,^ 0 ..dondc 3 lñn nos arnoneha»
jque en ellas proban^asmos acfojdemos fíemprc de ar
z 3%ticuíar,)^ probar la baena fama de los teíligos j JSÍam
ditas {\nc\\út)prál^atio ipjd non concludertt-, Er.poft.Pei-
laez de MiereSjBurgosde Paz,diPríeíid*CobbXeqau
tur addentcs ad Aiohnam d.nurñ. 30. pltira in comr
^obatioiKrhrefcrcncesG 1
“íj Lo
24 rcglmdo, porque no ay teíligo en íb probanza,
qiiexle razan concluyente*^ ’ prout requirítur lege ip*
fíaj porque tafTadamerite deponen ,que Lope de Ta-
boada,y D-Iiope fu hijo potTeyeroneftos 'Cotos , íin
. dar parfedellos a íushernianas'j qu^e quideni hítio ÍJi
'íufírcienseAipues pudo darfe^que enotro^'bieñcs las
.dipíTeirfc legitimas jVt quótidie obíervatUT^y conf-
*.ta,queíucedib en la adjudicación , que: fe Jirzo á Al-
. vaco: de 1 áboada del Coto de M erlan, 'ví notmúmm
Jupra:'^ndQÍuccc.áittb^u\^J.7ieque?7atális,C,.de pro-
hat^x qu^ vulgo dicitur ^non probar boc cíTe í^quod
.ab hoc contingit ab eífe.
25 .Y por eíTo íá mifma ley 4I ,no fe conteritb con que
fe pruebe f que el poífeedorno dio parte de aquellos
bienes á-fus hermanos 5 fmo fe pruqba también, que
ni les día cqaiiialencia , ni otra cofa alguna por qiie-
darfe con ellos, patet ex contextu , & íingulariter
ad nocaiiít Avendaño,//? ead^leg,^úglt)Jf. í o.- »úm. i
diccn¿:^dJ/¡ non probMí^r h^c qmlitasiprafkmptio
efl incontr.armm < cum hond regulariter libera prafu-^
mimtícr^ exalta caupiiqudm maioratuí pofsit ‘vnu^^
tantutii ^ccedere./uel ex cejsióne ,aut renutiatione^ aut
conferí fu cceterofum fratruuni:F 52 íí/^(iñquit) ingentose
conditores huius legis exiflimarunt ne€ejpiríumfóre,ób
idius fuccedendi in folidum^nullam fr atrihus aqupva
lenúam a pradeceffaribus prajlitam fitijjf- '■
2 <5* .Y aquí rio folovno’fe prueba , ni articula i que
dos topes no dierori .3 fus hermanas equiüaicncia, ni
cofa alguna,porfucederin folidum en' eftos bienesí
pero muchos dedos reiligosííin prcguntaríelo , dizp>
íi les dreron dotes, b otros bicnés á las hermanas,;
-ndlo faben jC'on que a todos les quadran las palabras
üc \£ley folam^CJe üfitbusr dkcnzii iSoUm seftatio^
nem prolatam^necoByslegittmis adminiet^H^ ^ caujain
aprpohatd nuílius e¡Temomenti-fiertumefi,^^Qkc-oiiot*^
o i mu^
- fBU nisfententía ex Farinací o ds teflihus qusftíohi yo,
nr^mero iz.dlccmiñ: iúetdicfum uflis comlu.
dat .¡itammratioeiüsnon cosdí^tt, corruitommno
taU diciptm. C ;
tercero , porque eílancío probadb.CQii ixiftrti-
tnenros,)^ teíligos /que Alvaro de Tabeada , abuelo
'' ^ l^-Fope,nuuo ,y poíTe) o eftos bienes >cp-
ino libres bafta ru:niuerte,'i;íyS^ri/?^í^«//»^//i3ofe
-puede afectár vio , ni poíTefsion contraria de tiempo
inmemoriaUporque el dicho Al varo de Tabóada fue
el que pufo el pleito á los bienesde Francifeo de Ef-
cobarry fu muger en Valladblid ^¿7 de ^6 1 .cuya pcv
íicioiife acabo el ^^<7 de 575. como parece poria exe
caroria,y teftinionio,y adjudicacion.de Villa Sante,
jy-Toiriz,queeílán prefenrados. > ¿ j .
'-i-' -Gon que damos probada poíFefiion, de libettad,y
memoria contraria a la calidad de mayocazgoij citra
28"benteíimu^ aiinum^i vtpatecintuemii/ex qiioíinei
¿ubio imínemorialis pr^fumptionis probatib ¿or-
mic:vt i'n ferminís diílingucndo rcfolvicd- Xud.MoT
liíí^dB fí^mógúmt, libro z,:Capit, 6. nmner„ 6 .o.^ <5 1 . r ^
<juem feqpuantur loann, Gavc:de nobilitat. 1 2,
ñumsr.Sp. A-^tñd^ñomdicí.L^i fTanri glojf.a .
rmr. r^vBt in Rota deerfum , & obferuátum teítatür
•^liúQÚn^adLudomf'.decif. ipS. adnotat^ZíjkbiiUT
^^^/l^VínnumerosreferensDom.Ioan del C^Rillo
Ubi f i ódntrouerf.capit, p 3 . ^, 8. numera 48.0" 4P.d$
plñrimOís áddunt addentcs ad Molinam d, nurn, do,
‘vJqHcadó^.
2p LoqóákOrpGfquc reconociEdoIa otra parte s que ^ ^
las polfeftioñesde don Alvaro, y fu padre fueron de
poco dempopaii^a inducir la inmemorial, articuló en
la^.pfegftnta^ut Álvaro dc Taboada i aléelo de D,
Éope^faírñbiéhduD,y poíTeyó todos edos bienes por
fitulo de Máyorazgojy fus ceífigos lo . deppníej^ an
^ ^ " C ‘ ' ídy
i v>
30 Id ,quodaveritatealicntim cíTeconuindtur cui-
dentcrjiio íblo por probani^a de teíligos,íino por iní^
tíuniGiitos Goncrarios.
Tum, porque de la partición hizo con fus her-^
mánaSiGanftaquehuuoclCoto de Merlán por he- -
reiida.<y mejora de fu padré/m cargo de Vinculo al-
gano. i j
Tuitiípor<]ue hTorré de Arcos ^ confta por cl di-
cho de Pedro Fernandez Bóai: teftigo de la otra par-
tc,que le compro ,dcfpücs de aucr heredado áMerf^
lan,x>í fií^ra notauimus,
^ Ec tUm, porque coníla,que Villa Sante ,y ^oir^
aun no llegaron á entrar en fu dominíoíporquc íe ad
jüdicafort en la partición de Francifeo de Efeobari y
ÍIi muger a los hijos del rnifmo Alvaro de faboaua
eldkó de 573 .por fer ya muerto, vt patct ex contextu
inflrumentorum.
31 Igrturcomentitium cftdiccrc , que el rnifíno Al-
varo de Taboada fucedieífe en eílos bienes por via
de vinculo, patet intaentibies coníequenter, au-
3 2 que eílos a¿los contrarios»o alguno d ellos fueíTcn de
tiempo vltfacéntum annós , adhuc ex ijsdeílrueré-
tür i m memorial is, fine dubio , vt finguíatiterreíbK
vitd.ipfe
préM^r pr^crep^
tionit-ontrarm^talisefl., qmdnecefarw ojkndf cornil
menüiium €lp,^mdp'erimmemorialem propars prateH
ditur, ipfam dlidere dkendum efi, quamvts vltra cent u
annosconü^ifp prohetur. . , ‘ 1 j
3 3 • Dcma§,de que baila eílar conucncidas las depoíi- ,
'éiones deios teftigoscnrílá parte, paraquemtom^
illorum refpúantur didlaiCxcommuni omBium en-
tenti^pQ^^^inAC.de feflibusquaf 37 ,
54 Maxifné, refilliendoles también la -pj® ^
dicho Alvaro de Vega., y confortes, ca.^
wftruraentos , que concluyen de tiempo immenL
nalenfauordclalibertáddeftos bienes 5 ¡a qual por
tenerporniapreruncion,yarsiftencia del Derecho
comun,no es dudablc,que prefiere,^ ha de prefcrir,y
eguiríe en concurfo de otra qualquiera en cótrario,
vt tere in terminis concludic Akx.LudJfcí/:^ i i.
poft Decium conj:4^^,n,Xi 3 5. Ruinú corf. 147.
^• 5 * cumcoihmuni tradit Farinac. deteflibus
^.o$.n. 1 5o.vbi plures refert.
Deque refultalajufticia del dicho D. Akaro de
Vcga,y confortesjfer clara para obtener. Salvo,«ScCi
Licenciado Ruyzj
de la Vega,